انتشار سومین شماره از خبرنامه کارآفرینی اجتماعی حرکت

سه شنبه 28 دی، سومین شماره‌ی خبرنامه کارآفرینی اجتماعی «حرکت» منتشر شد. این شماره، شامل اهم فعالیت‌های «گروه نوآوری و کسب و کار اجتماعی» و «انجمن حامیان فرهنگ قرض‌الحسنه و کارآفرینی اجتماعی» در تابستان و پاییز سال جاری می‌باشد.

در این خبرنامه، مطالبی در مورد سامانه سرو (سامانه‌ی آموزشی کارآفرینان اجتماعی)، همکاری گروه نوآوری و کسب و کار اجتماعی با بانک قرض الحسنه رسالت در برنامه توسعه منطقه ای پایدار گلباف، ترجمه کتاب «بانک‌های اجتماعی و آینده بانکداری پایدار»، گزارش پنجمین و ششمین نشست از سلسه نشست‌های «همیاران توسعه محلی»، همکاری پژوهشکده سیاستگذاری دانشگاه شریف و شرکت ماه‌تاب گستر در جنوب کرمان، دومین گردهمایی سالانه دبیران انجمن و معرفی رویداد «هم‌نت روستا» به عنوان یک پیش‌شتاب‌دهنده کارآفرینی روستایی  ارائه شده است.

سومین شماره خبرنامه کارآفرینی اجتماعی حرکت از این لینک قابل مشاهده است.

همچنین می‌توانید از این لینک، اقدام به عضویت در این خبرنامه نمایید.

همکاری گروه نوآوری و کسب و کار اجتماعی با بانک قرض الحسنه رسالت در پروژه توسعه منطقه ای پایدار گلباف

چندی پیش، استان کرمان در کنار استان‌های لرستان و آذربایجان شرقی، از سوی وزارت کشور به عنوان پایلوت اقتصاد مقاومتی تعیین شد. در همین راستا، استانداری کرمان در جهت پیگیری و اجرای سیاست های اقتصاد مقاومتی، این استان را به هشت منطقه تقسیم نمود و برای هر یک از این مناطق، یک معین از میان مجموعه های بزرگ اقتصادی کرمان تعیین کرد.

بانک قرض‌الحسنه رسالت، در این میان، به عنوان معین اقتصاد مقاومتی منطقه گلباف تعیین شد. منطقه گلباف در شرق استان کرمان قرار دارد که با یک رشته کوه از کویر لوت جدا می شود. این منطقه که ویژگی های آب و هوایی منحصربفردی دارد، علی رغم دارا بودن پتانسیل های زیاد در مباحث مرتبط با کشاورزی، محصولات باغی، صنایع دستی و صنایع غذایی سنتی، دارای مشکلات زیادی در حوزه اشتغال و رونق اقتصادی است و سالیان اخیر رشد مهاجرت مردم به خارج از شهر را تجربه می‌کند.

«گروه نوآوری و کسب و کار اجتماعی» در «پژوهشکده سیاست‌گذاری دانشگاه صنعتی شریف» یکی از نهادهایی است که در حوزه کارآفرینی اجتماعی و توسعه پایدار فعالیت می‌کند. از آنجایی که کمک به تحقق اقتصاد مقاومتی و توسعه پایدار محلی – منطقه‌ای یکی از اهداف اصلی «گروه نوآوری و کسب و کار اجتماعی» می‌باشد، پس از آنکه بانک قرض‌الحسنه رسالت به عنوان معین اقتصاد مقاومتی گلباف تعیین شد، با کمال میل، همکاری با بانک قرض‌الحسنه رسالت(که خود یک بانک اجتماعی، و دارای سوابق قبلی مشارکت با دانشگاه ها و سازمان های خصوصی و مردم نهاد در حوزه کارآفرینی اجتماعی است) و دیگر سازمان‌هایی که برای تحقق اقتصاد مقاومتی در گلباف به عرصه آمده‌اند را پذیرفت.

گفتنی است پژوهشکده سیاست‌گذاری دانشگاه صنعتی شریف، در سالیان اخیر تجربیات توسعه محلی – منطقه‌ای در کشور خودمان  و برخی دیگر از کشورهای پیشگام در این حوزه را به صورت عمیق مورد مطالعه و بررسی قرار داده است؛ همچنین با گروه‌های فعال در زمینه توسعه محلی در ارتباط است و نشست‌های هم‌اندیشی این تشکل ها و فعالین را راهبری می‌نماید و علاوه بر این با ستاد احیای دریاچه ارومیه، در حوزه مسائل اجتماعی - فرهنگی توسعه پایدار مناطق اطراف دریاچه ارومیه نیز همکاری می‌کند.

به اعتقاد پژوهشکده، موضوع توسعه منطقه ای، یک موضوع چند تخصصی و چند حوزه ای است که حتما برای نیل به آن بایستی از مشارکت جمعی استفاده کرد. به همین خاطر هم هست که مدل توسعه پایدار منطقه ای گلباف در راستای تحقق اقتصاد مقاومتی، مبتنی بر مشارکت بین سازمانی است که البته تماما نیز خارج از حیطه دولت و با تمرکز بر توانمندی های بخش خصوصی و مردم نهاد است.

در جمع سازمان‌هایی که برای تحقق اقتصاد مقاومتی گلباف به عرصه آمده‌اند، گروه نوآوری و کسب و کار اجتماعی، راهبری مباحث علمی و فرهنگی را بر عهده دارد و در این زمینه در حال انجام اقداماتی می‌باشد که در آینده نزدیک در کانال‌های ارتباطی گروه منتشر خواهد شد. جهت کسب اطلاعات بیشتر راجع به برخی اقدامات فرهنگی پژوهشکده در گلباف و به ویژه پویش «گلباف من»، می توانید به وبسایت www.golbafeman.ir یا کانال تلگرام این پویش مراجعه فرمایید.

انتقادات نسبت کارآفرینی اجتماعی و مفاهیم مشابه آن

بسم الله الرحمن الرحیم

«کارآفرینی اجتماعی»، اولین مرتبه بین سال‌های ۱۹۶۰ و ۱۹۷۰ استفاده شد و با افزایش مشکلات اجتماعی در دهه ۱۹۹۰ توجه به این مفهوم افزایش یافت. بسیاری از محققان معتقدند که افزایش مشکلات اجتماعی، کاهش کمک‌ها به سازمان‌های خیریه که برای برطرف کردن مشکلات اجتماعی تلاش می‌کردند و ضعف و ناکارآمدی سازمان‌های خیریه سنتی، عوامل اصلی پیدایش مفهوم کارآفرینی اجتماعی بوده‌اند.

می‌توان کارآفرینی اجتماعی را اتخاذ رویکردهای نوآورانه و پایدار برای برطرف کردن مشکلات اجتماعی دانست؛ این رویکردها می‌تواند در قالب یک سازمان خیریه‌ی نوآور، یک سازمان انتفاعی یا سازمان دولتی اتفاق افتد.

«کسب و کار اجتماعی»، نخستین مرتبه توسط پروفسور محمد یونس، برنده جایزه صلح نوبل سال ۲۰۰۶ معرفی شد. او نخستین بار این واژه را در کتابش به نام “ساختن جهانی بدون فقر – کسب و کار اجتماعی و آینده سرمایه‌داری” که در سال ۲۰۰۷ منتشر شد، به کار برد. محمد یونس کسب و کار اجتماعی را کسب و کاری، بدون ضرر و بدون تقسیم سود می‌داند که با هدف اصلی برطرف کردن مشکلات اجتماعی تاسیس می‌شود.

با توجه به افزایش مشکلات اجتماعی و پتانسیل بالای این مفاهیم در کاهش مشکلات اجتماعی، این مفاهیم امروزه مورد توجه ویژه‌ای قرار گرفته‌اند؛ اما انتقادهایی به کارآفرینی اجتماعی و مفاهیم مشابه آن وارد است که در ادامه به برخی از آنها اشاره می‌شود.

در غیاب ساختار حقوقی مشخص برای فعالیت سازمان‌هایی که با عنوان «بنگاه اجتماعی» یا «کسب و کار اجتماعی» فعالیت می‌کنند و در نبود نظارت بر فعالیت آنها، صرف بیان اینکه یک سازمان، کسب و کار یا بنگاه اجتماعی است، مزایای زیادی برای آن به همراه خواهد داشت؛ مشتریان آن کسب و کار به علت اعتماد مردم افزایش می‌یابد، تصویر مثبتی از سازمان در ذهن مشتریانش ایجاد می‌شود و معمولا شدت رقابت به علت عدم ورود رقبا کاهش می‌یابد

برخی از منتقدان معتقدند که تحت شرایط ذکر شده در بالا این مفاهیم، پوششی فراهم کرده اند که کسب و کارها‌ ضمن انجام فعالیت‌های سابق خود یعنی دنبال کردن هدف کسب حداکثر سود اقتصادی، از بسیاری از فشارهای محیطی ناشی از رقابت و قوانین در امان باشند. آنها معتقدند در شرایطی که برای تبدیل شدن به یک کسب و کار یا بنگاه اجتماعی، کافیست یک شرکت اعلام کند که کسب و کار اجتماعی است و پس از آن تحت هیج گونه نظارتی قرار نمی‌گیرد، کسب و کار اجتماعی زمینه‌ای برای سوءاستفاده سازمان‌های تجاری فراهم است.

از طرفی برطرف کردن مشکلات اجتماعی بسیار وابسته به نظام فکری و ارزشی فرد کارآفرین اجتماعی است. یک کارآفرین اجتماعی‌ ممکن است به زعم خود در جهت برطرف کردن مشکلات اجتماعی اقدام کند ولی آثار منفی اجتماعی گسترده‌ای به جای بگذارد؛ همچنان که نمونه‌های بسیاری در تاریخ با هدف خدمت به جامعه، فجایع بزرگی خلق کرده‌اند. البته این موضوع یکی از حساسیت‌های کارآفرینی اجتماعی و هر فعالیت اجتماعی دیگری محسوب می‌شود.

برای مطالعه متن کامل‌تر انتقادهای وارد شده به کارآفرینی اجتماعی و مفاهیم مشابه آن به این لینک مراجعه نمایید.

ترازنامه بنگاه اجتماعی و کسب و کارهای رایج

بسم الله الرحمن الرحیم

در حسابداری کسب و کارهای رایج، دارایی‌های یک شرکت، یعنی هر آنچه از وجه نقد، ماشین‌آلات، زمین و املاک و ... در اختیار شرکت است به دو بخش، بدهی و سرمایه تفکیک می‌شود. سرمایه را حق صاحبان سهام گویند و بدهی نیز سهم دیگران به جز سهامداران از دارایی‌های یک شرکت است. جمع بدهی و سرمایه برابر دارایی‌های یک شرکت است؛ یعنی هر آنچه که یک شرکت در اختیار دارد یا از طرف سهامداران آن است یا از طرف افرادی به جزء سهامداران در اختیار شرکت قرار گرفته است.

اما در مورد بنگاه‌های اجتماعی که عموما محدودیت تقسیم سود دارند، سمت چپ ترازنامه بر خلاف کسب و کارهای رایج، سه قسمتی است. قسمت اول، بدهی‌ها هستند و قسمت دوم نیز حقوق صاحبان سهام (سرمایه) است اما در مورد بنگاه‌های اجتماعی سودآور، مجموع بدهی و سرمایه با دارایی برابر نیست و دلیل آن نیز محدودیت تقسیم سود است. در برخی قوانین بنگاه‌های اجتماعی اساسا مجاز به تقسیم سود نیستند و در برخی قوانین دیگر، تقسیم سود محدود میان سهامداران یک بنگاه اجتماعی مجاز است. در شرکت‌های تجاری هر آنچه که به عنوان سود حاصل شود پس از کسر بدهی‌ها به سهامداران تعلق می‌گیرد ولی در بنگاه‌های اجتماعی با توجه به محدودیت تقسیم سود، چنانچه سود حاصل شده، بیش از مجموع بدهی‌ها و سقف مجاز پرداخت به سهامداران باشد در حسابی غیرقابل تقسیم قرار می‌گیرد که بخش سوم سمت چپ ترازنامه این نوع سازمان‌ها را تشکیل می‌دهد. در قانون بسیاری از کشورها بخش سوم از دارایی‌های یک بنگاه اجتماعی در صورت انحلال بنگاه اجتماعی، غیرقابل تقسیم است و به یک سازمان اجتماعی با هدف اجتماعی مشابه تخصیص داده می‌شود.

انتشار دومین شماره از خبرنامه کارآفرینی اجتماعی حرکت

سه شنبه 25 خرداد، دومین شماره از خبرنامه کارآفرینی اجتماعی «حرکت» منتشر شد. این شماره، شامل اهم فعالیت‌های «گروه نوآوری و کسب و کار اجتماعی» و «انجمن حامیان فرهنگ قرض‌الحسنه و کارآفرینی اجتماعی» پس از انتشار اولین شماره این خبرنامه می‌باشد.

در این خبرنامه، مطالبی در مورد رویداد کارآفرینی روستایی «هم‌نت روستا»، برگزاری چهارمین نشست همیاران توسعه محلی، همایش مسئولیت اجتماعی بنگاه‌های اقتصادی، همکاری پژوهشکده سیاست‌گذاری دانشگاه شریف و ستاد احیای دریاچه ارومیه، انتشار ترجمه کتاب «روانشناسی نفوذ، هنر متقاعد نمودن دیگران»، آگهی دعوت به همکاری با دو نهاد حامی این خبرنامه و معرفی یکی از فعالیت‌های حوزه کارآفرینی اجتماعی در کشورمان ارائه شده است.

شماره دوم خبرنامه کارآفرینی اجتماعی حرکت از این لینک قابل مشاهده است.

همچنین می‌توانید از این لینک، اقدام به عضویت در این خبرنامه نمایید.

کارآفرینی اجتماعی، نیاز همه کشورها

بسم الله الرحمن الرحیم

شاید تصور کنیم که مفهوم کارآفرینی اجتماعی و اشکال مختلف آن یعنی سازمان های خیریه نوآور، کسب و کارهای اجتماعی و بنگاه های اجتماعی در کشورهای فقیر یا در حال توسعه موضوعیت دارند زیرا این کشورها هستند که با مسائل و مشکلات اجتماعی فراوانی دست و پنجه نرم می کنند. گرچه ممکن است مسائل اجتماعی، بهداشتی، زیست محیطی و اقتصادی در کشورهای فقیر و در حال توسعه نسبت به کشورهای توسعه یافته بیشتر باشد و نیاز به کارآفرینی اجتماعی در این کشورها بیشتر احساس شود ولی این موضوع، کشورهای پیشرفته را از امثال این اقدامات، بی نیاز نمی کند. حتی اگر فرض کنیم کشوری در دنیا وجود دارد که نظام های موجود در آن به گونه فعالیت می کنند که تمامی مسائل این کشور را برطرف کرده اند و هیچ مشکلی در این کشور وجود ندارد؛ در این صورت آیا می توان ادعا کرد که آن کشور نیاز به کارآفرینان اجتماعی ندارد؟

به نظر می رسد خیر. جالب است بدانیم نخستین بار بیل درایتون، بنیانگذار آشوکا، واژه کارآفرینی اجتماعی را به کار برد او با تاسیس آشوکا تلاش می کند اقداماتی از این دست را در نقاط مختلف دنیا حمایت کند و گسترش دهد. بیل درایتون در آمریکا زندگی می کند، کشوری که به گمان بسیاری ار افراد مشکلات اجتماعی و اقتصادی کمتری نسبت به بسیاری از کشورهای دیگر دارد. چرا بیل درایتون این مفهوم را معرفی می کند و بر چه جنبه ای از آن تاکید می کند و چرا برای توسعه و ترویج آن در کشورهای مختلف دنیا تلاش می کند؟ زیرا او باور دارد که کارآفرینی اجتماعی، راه حل مناسبی برای برطرف کردن مشکلات دنیای امروز است. او کارآفرینی اجتماعی را اتخاذ رویکردهای نوآورانه برای برطرف کردن مشکلات اجتماعی تعریف می کند و بر جنبه نوآوری در اقدامات کارآفرینانه اجتماعی تاکید بسیار دارد او معتقد است که کارآفرینی اجتماعی می تواند از طریق نوآوری، اوضاع کشورهایی را که مشکلات کمتری نسبت به کشورهای فقیر دارند نیز بهبود بخشد. اگر نوآوری با هدف بهبود وضعیت موجود، صورت می پذیرد و انتهایی برای نوآوری متصور نیستیم بنابراین کارآفرینی اجتماعی مورد نیاز همه کشورها حتی کشور خیالی ای که هیچ مشکلی ندارد، می باشد؛ زیرا کارآفرینی اجتماعی عملکرد و کارآیی نظام های موجود در این کشورها را که موفق شده اند مشکلات اجتماعی خود را برطرف کنند نیز ارتقا می دهد و وضعیت آن کشور را بهبود می بخشد.

 

 

هم نت روستا

بسم الله الرحمن الرحیم

قرار است یک رویداد کارآفرینی روستایی با حمایت چند سازمان از جمله بنیاد ملی نخبگان استان اصفهان و معاونت توسعه مناطق روستایی ریاست جمهوری از 31 فرودین تا 3 اردیبهشت در استان اصفهان برگزار شود. در زیر توضیحات مختصری در مورد این رویداد کارآفرینی روستایی که " هم نت روستا " نام دارد آورده شده است.

رویداد هم نت روستا یک رویداد سه مرحله‌ای شامل 1- شناسایی ظرفیت‌های مناطق روستایی و جلب مشارکت و توانمندسازی روستاییان، پیش رویداد چند روزه روستایی (بیان فرصت‌ها، ایده پردازی، آموزش، کارتیمی) به منظور شکل‌گیری هسته‌های کارآفرین با محوریت راه اندازی کسب و کارهای پایدار 2- ارایه راهکارهای نوآورانه برای حل معضل مناطق، زیر نظر سرمایه‌گذاران و تسهیلگران روستایی و 3- پیش شتاب دهنده کسب و کارهای روستایی می باشد. رویداد کارآفرینی روستا به منظور عملیاتی کردن طرح‌های اجرایی با تأیید دهیاری ها و مشارکت روستاییان مناطق می‌باشد.

این رویداد، فضایی برای مواجهه با فرصت‌های واقعی، شناسایی چالش‌های کارآفرینی در روستا و بهره مندی از ظرفیت‌های موجود با مشارکت روستاییان فراهم می آورد

هم نت روستا در پی یافتن راه حل هایی برای بهبود کسب و کارهای موجود روستایی، شناسایی فرصت های کارآفرینی در روستا و بهره مندی از توانمندی های روستا و روستاییان است و قصد دارد با همکاری و مشارکت روستائیان برای پیشرفت پایدار روستا برنامه‌ریزی کند.

قرار است شرکت کنندگان در این رویداد، صحبت های روستاییان را بشنوند و با دانشی که دارند همچنین با حمایت تیم های تسهیلگری، مربیان، سرمایه گذاران و ... راه حل هایی جدید بیابند که زندگی روستایی را ارتقا دهد.

برای کسب اطلاعات بیشتر می توانید به سایت هم نت روستا مراجعه نمایید.

نشست عمومی با حضور مسئولین ستاد احیا دریاچه ارومیه

به نام خدا

موضوع دریاچه ارومیه دارای ابعاد مختلف فرهنگی، اقتصادی، اجتماعی، زیست محیطی و ... است که بر پیچیدگی این موضوع می افزاید به همین دلیل ستاد احیای دریاچه ارومیه علاوه بر پرداختن بر جنبه های فنی برای برطرف کردن معضلات دریاچه ارومیه به ابعاد اجتماعی آن نیز توجه دارد. در همین راستا، نشستی عمومی با موضوع " فرصت های کارآفرینی و تجاری سازی فناوری در کنار چالش های اجتماعی " با حضور آقای دکتر روح الله حمیدی مطلق، مدیر گروه نوآوری و کسب و کار اجتماعی و مشاور ستاد احیای دریاچه ارومیه، دوشنبه 10 اسفند در دانشگاه صنعتی شریف برگزار خواهد شد برای کسب اطلاعات بیشتر می توانید به سایت فراایده مجری این نشست مراجعه نمایید. 

تشبیه رقابت بازار به رقابت حیات وحش!

بسم الله الرحمن الرحیم

 در مطالب آینده، تعریفی جمع بندی شده از بنگاه اجتماعی که برگردان واژه social enterprise است ارائه خواهد شد اما در این مطلب مختصر توضیحی درباره آن و دغدغه ای که با بررسی یک تعریف از آن در ذهنم مجددا جان گرفت، ارائه می گردد . کارآفرینی اجتماعی می تواند منجر به خروجی های مختلفی شود که یکی از این خروجی ها، بنگاه اجتماعی نام دارد، بنگاه های اجتماعی در واقع کسب و کارهایی هستند که هدف اصلی آنها برطرف کردن مشکلات اجتماعی و خلق ارزش مشترک است.

برطرف کردن مشکل اجتماعی می تواند از طریق اشتغالزایی برای اقشاری خاص مثل معلولان، بیماران هموفیلی، زندانیان آزاد شده یا زنان سرپرست خانوار، ارائه محصول یا خدمت به جوامعی خاص نظیر جوامع محروم، آموزش مهارت های مختلف از جمله آموزش مهارت های راه اندازی کسب و کار، حفظ محیط زیست، اقدامات فرهنگی و ... باشد. اجتماعی بودن هدف، وجه اشتراک همه تعاریف ارائه شده از بنگاه اجتماعی  است. عده ای معتقدند سازمان های غیرانتفاعی، مشروط بر آنکه بخش قابل توجهی از بودجه مالی آنها از طریق تجارت تامین شود، بنگاه اجتماعی محسوب می شوند به عنوان مثال یکی از شرط های موسسه Social Enterprise UK در مورد بنگاه اجتماعی آن است که بنگاه اجتماعی باید حداقل نیمی از بودجه مالی خود را از طریق فروش محصولات یا خدمات تامین کند. از طرف دیگر، سازمان های تجاری با هدف اصلی اجتماعی، بنگاه اجتماعی محسوب می شوند

در مورد وضعیت سود حاصل شده در بنگاه اجتماعی  اتفاق نظر وجود ندارد؛ عده ای معتقدند که سود حاصل شده از فعالیت های بنگاه اجتماعی باید مجددا در آنها سرمایه گذاری شود و برخی معتقدند که حداقل نیمی از این سود باید مجددا سرمایه گذاری شود وتعاریف مختلف ارائه شده، ضوابط خاصی برای بنگاه اجتماعی در نظر می گیرند.

در یکی از مطالب، دلیل شکل گیری بنگاه های اجتماعی به شکل زیر عنوان شده بود کاهش بودجه ی دولت ها و افزایش مشکلات اجتماعی، تعادل برطرف کردن مشکلات اجتماعی توسط دولت ها را به هم زد و دولت ها را به علت ساختار آنها در برطرف کردن مشکلات اجتماعی ناکارآمد ساخت از طرفی سازمان های غیرانتفاعی یا به عبارتی سازمان های خیریه سنتی نیز خلاقیت و پایداری، کمی دارند و نمی توانند با این ساختار و با وابستگی شدیدی که به کمک های مالی دیگران دارند با مشکلات اجتماعی فزاینده به صورت پایدار مقابله کنند. سازمان های تجاری نیز رسالت اصلی خود را حداکثر کردن سود برای سهامداران خود می دانند نه برطرف کردن مشکلات اجتماعی. بنابراین عده ای پاسخ را بنگاه های اجتماعی می دانند که مکانیزم های بازار و تکنیک های کسب و کار، خلاقیت را در آنها تحریک می کند و با ایجاد درآمد برای آنها، تحقق ماموریت اجتماعی آنها را پایدارتر و با سرمایه گذاری مجدد سود حاصل شده در همان کسب و کار، گسترده تر می سازد. سوال می شود که منشا این خلاقیت در بنگاه های اجتماعی چیست؟ یک پاسخ، رقابت در بازار و مکانیزم بازار است هر چند می توان پاسخ های دیگری نیز برای این سوال ارائه کرد. با واژه " رقابت " دغدغه ذهنی قبلی ام زنده شد. رقابت در بازار دارای نکات مثبت زیادی است یکی از این نکات مثبت افزایش نوآوری و بهبود فرآیندها، محصولات و خدمات است. اما این رقابت در برخی بازارهای ما به رقابت حیات وحش می ماند و تشبیه ها و جمله هایی این ذهنیت را تقویت می کنند خاطر دارم جمله ای در همین ارتباط شنیدم که بیان می کرد " یک آهو برای آنکه زنده بماند باید سریع تر از سریع ترین شیر جنگل بدود و یک شیر برای آنکه زنده بماند باید سریع تر از آهسته ترین آهوی جنگل بدود ". سوال اینجاست علیرغم نکات مثبت نهفته در ذات رقابت، تشبیه رقابت بازارهای انسانی به رقابت حیات وحش چه تبعات منفی ای برای جامعه ایجاد خواهد کرد؟

کسب و کار اجتماعی

بسم الله الرحمن الرحیم

کسب و کار اجتماعی چیست؟

مطلب زیر بر گرفته از ارائه آقای طهماسبی در مورد کسب و کار اجتماعی در " همایش کارآفرینی و کسب و کار اجتماعی در ایران " می باشد.

کسب و کار اجتماعی ترجمه واژه لاتین Social Business است. این واژه، نخستین بار توسط پروفسور محمد یونس، اقتصاددان بنگلادشی و برنده جایزه صلح نوبل سال 2006، به کار گرفته شد.

کسب و کار اجتماعی، کسب و کاری است که هدف اصلی تاسیس آن، اجتماعی بوده است؛ به عبارت دیگر یک کسب و کار اجتماعی ایجاد می شود تا یک یا چند مشکل اجتماعی نظیر: فقر، اعتیاد، بیکاری، طلاق، کار کودکان، مشکلات فرهنگی، مشکلات محیط زیستی و ... را برطرف کند.

یک کسب و کار اجتماعی دارای سه شرط و هفت خصوصیت است و هر کسب و کاری که این سه ویژگی و هفت اصل را دارا باشد یک کسب و کار اجتماعی محسوب می شود.

سه ویژگی لازم کسب و کار اجتماعی عبارتند از:

1- هدف اصلی کسب و کارهای اجتماعی، برطرف کردن مشکلات اجتماعی است و بر خلاف کسب و کارهای تجاری که برای حداکثر کردن سود برای صاحبان خود تاسیس می شوند، یک کسب و کار اجتماعی ایجاد می شود تا یک یا چند مشکل جامعه را برطرف کند. بنابراین می توان گفت کسب و کارهایی که هدف اصلی تاسیس آنها کسب سود حداکثری برای صاحبانشان است حتی اگر فعالیت های اجتماعی انجام دهند تبدیل به کسب و کار اجتماعی نمی شوند.

2- از نظر اقتصادی خودگردان هستند؛ کسب و کارهای اجتماعی باید تمامی هزینه های خود را از طریق فروش محصولات یا خدمات، تامین کنند. بنابراین سازمان های خیریه علیرغم آنکه هدف آنها مطلقا هدفی اجتماعی است به علت آنکه از لحاظ اقتصادی خودگردان نیستند و هزینه های آنها از طریق دریافت کمک ها و هدایای مردمی و دولتی، تامین می شود مشمول تعریف کسب و کار اجتماعی نمی شوند.

3- در کسب و کار اجتماعی سودی میان سهامداران تقسیم نمی شود. طبق شرط دوم هر کسب و کار اجتماعی باید از طریق درآمدی که از تجارت بدست می آورد، هزینه های خود را پوشش دهد اگر درآمدهای یک کسب و کار اجتماعی بیش از هزینه های آن باشد سود حاصل شده میان سهامداران تقسیم نمی شود بلکه برای گسترش دامنه فعالیت های اجتماعی مجددا در کسب و کار اجتماعی، سرمایه گذاری می شود.

بنابراین می توان در جمع بندی بیان کرد که کسب و کار اجتماعی، کسب و کاری است که هدف اصلی تاسیس آن اجتماعی است و ضرر ده نیست به این معنا که سود حاصل از فعالیت های آن برابر یا مساوی صفر است و سودی بین سهامداران تقسیم نمی کند.

کسب و کارهای اجتماعی دو نوع دارند که در زیر، خصوصیات و تفاوت های این دو بیان می شود.