نتیجه‌ی یک فرهنگ ایرانی-اسلامی: تشکیل زندگی بدون دغدغه‌ی مالی

در سیرجان رسمی هست بنام جمع آوری فضل که در شب مراسم شیرین عروسی اتفاق می افتد و این مراسم را برای عروس و داماد شیرینتر می­کند. در این مقاله سعی دارم قدری بیشتر درباره جنبه های اقتصادی-فرهنگی-اجتماعی این رسم توضیح بدهم تا به اعجاز آن پی ببریم. گرچه که بسیاری از جوانان بخاطر ترس از هزینه­های سرسام آور شروع زندگی مشترک، مدتی عطایش را به لقایش می بخشند. اما به میمنت این رسم مبارک، بسیاری از اهالی سیرجان از جمله خودِ من،حتی اگر از یک خانواده متوسط باشند، این چالش را بعنوان مانعی برای ازدواج نمیبینند، چون  در شب عروسی از طرف اقوام و خویشان به قدری کمک مالی در یافت میکنند که شروع زندگی شان با دغدغه مالی همراه نباشد.

اگر بخواهم خلاصه بگویم. من و همسرم در شب عروسی 70 میلیون تومان فضل جمع کردیم. با این پول و با کمک مقدار کمی پس انداز که داشتیم، توانستیم در تهران (محله شاپور) خانه بخریم و بدون دغدغه ی هزینه های خانه در تهران زندگی را شروع کنیم.

در تئوری­های مصرف علم اقتصاد، جوانی را به منزله­ ی دوره ای از زندگی فرد میبینند که نیازش به مصرف بیش از درآمد فعلی­اش است. پس باید که او را تامین مالی کنیم تا بتواند بر مبنای درآمدهای آینده اش مصرف کند امروزه این نیاز در دنیا توسط بازار مالی پاسخ داده می­شود و در کشورهایی که بازار مالی کاراست، هر جوان میتواند مقداری وام بگیرد تا زندگی اش را به کمک آن شروع کند و در آینده آن وام را بازپرداخت کند. این رسم نیز دقیقا همین نیاز را پاسخ می­گوید اما، با کلی مزیت های فرهنگی-اقتصادی-اجتماعی دیگر و از دوره ی ماقبل بانکداری تا امروز!

 شاید نقطه ی عطف مصرف بیشتر از درآمد در جوانان ازدواج ایشان باشد و به همین خاطر در دنیا مرسوم است که به جوانان وام هایی در قالب وام ازدواج و ... می دهند اما این رسم مزایای متعدد دیگری نیز دارد که چند مورد آن در ادامه آمده است:1- باعث تحکیم روابط اجتماعی قوم و قبیله در بلند مدت می شود چرا که این پولی که اهدا شده به مثابه یک قرض است که قوانین نانوشته­ی اجتماعی شما را به این سمت هدایت می­کند که در جشن فرزندان کسی که به شما پول اهدا کرده شرکت کنید و دین خود را ادا کنید. 2- فرهنگ قرض الحسنه بصورت واقعی اجرا می شود و اگر شما برایتان شرایطی پیش بیاید که قادر به کمک کردن در آینده و در جشن های طرف مقابل نباشید، مشکلی برایتان پیش نمی­آید در حالی که راه حل ارائه شده توسط اقتصاد روز وام است و اگر شما نتوانید آن را پس بدهید، مشمول جریمه و زندان خواهید شد و....

البته این عکس مربوط به مراسم عروسی من نیست، بلکه مربوط به یک مراسم عروسی در بلوچستان است. و شاید از این بابت جالب باشد که این فرهنگ بسیار خوب زمانی در همه جای ایران رواج داشته، اما الان کمرنگ تر شده و شاید برخی آن را به فراموشی سپرده باشند. همین الان من دوستان بسیاری دارم که میگویند این رسم زشتی است و من نمیخواهم در عروسی ام آن را اجرا کنم شاید باید دید که آسیب های این رسم چیست....

امیدوارم بتوانم این فرهنگ را مدوّن کنم تا حداقل دِین خودم را نسبت به این فرهنگ ادا کرده باشم.