بانکداری اجتماعی از دیدگاه کتاب «بانک های اجتماعی و آینده بانکداری پایدار»
[1] Social Banks and the Future of Sustainable Finance
بانکداری اجتماعی چیست؟ تعریف واحدی برای بانکداری اجتماعی وجود ندارد. برای بسیاری از افراد، بانکداری اجتماعی، اصطلاحی متناقض است، ترکیب دو واژهای که ارتباطی با یکدیگر ندارند. برای برخی دیگر، بانکداری در ذات خود اجتماعی است و از این رو، عبارت بانکداری اجتماعی تقریبا حشو به شمار میآید. برخی دیگر، بانکهای اجتماعی را بانکهایی میدانند که خدمات اجتماعی ارائه میدهند یا مشتریان خیرخواه دارند. بعضی نیز عبارت بانکداری اجتماعی را برای اشاره به نوعی بانکداری به کار میبرند که بر اساس رسانههای اجتماعی جدید، مانند اینترنت و نرمافزارهای مربوطه، عمل میکند. در برخی مناطق، بانکداری اجتماعی معادل بانکداری دولتی، و در برخی دیگر معادل اعتبارات خرد است. در نهایت، برخی عقیده دارند که بخش اجتماعی در بانکداری اجتماعی امکان پذیر است و باید جایگزین بخش پایدار یا اخلاقی شود، در حالیکه، برخی دیگر اصرار دارند نباید این اصطلاحات را به جای یکدیگر به کار برد.
در چنین شرایطی بسیار سخت است که بخواهیم برای بانک اجتماعی و بانکداری اجتماعی تعریف روشن و واضحی بیان کنیم. کتاب «بانکهای اجتماعی و آینده بانکداری پایدار1» که توسط اولاف وبر(Olaf Weber) و سون رِمر(Sven Remer) تالیف و در سال ۲۰۱۱ منتشر شده است تلاش ارزندهای در راستای شرح، تفسیر وضعیت موجود و پیشگویی درباره آیندهی بانکداری اجتماعی انجام داده است. نویسندگان این کتاب، بانکداری اجتماعی را چنین تعریف میکنند:«یک مدل ارزشمحور از بانکداری که درون خود، آثار مثبت اجتماعی و زیست-محیطی را ایجاد میکند و در ذات خود با مفهوم توسعهی پایدار اقتصادی همراه است».
همانطور که از این تعریف مشخص است اولین جنبه بانکداری اجتماعی، دنبال کردن یک هدف ارزشی و غیراقتصادی بعنوان هدف اصلی است . طبق این نکته، بانکی را که بعنوان مسئولیت اجتماعی و بصورت جنبی یک هدف غیراقتصادی را نیز پیگیری کند، نمیتوان بانک اجتماعی قلمداد کرد؛ بلکه بایستی هدف غیر اقتصادی در ذات فعالیت هر بانک اجتماعی نهفته باشد. دومین نکته که در تعریف بانک اجتماعی نهفته است، اثرات غیر اقتصادی است که ممکن است اجتماعی یا محیط زیستی باشد. بعنوان مثال در کشورهای جهان سوم، ارائه خدمات بانکی و اعتبارات خرد به اقشار محروم، اهداف اجتماعی ارزشمندی هستند که اثرات توسعهای و اجتماعی مثبتی دارند اما در جوامع توسعهیافتهتر ممکن است اهداف محیط زیستی مهمترین هدف یک بانک اجتماعی باشند.
پژوهشکده سیاستگذاری دانشگاه صنعتی شریف با حمایت بانک قرضالحسنه رسالت، اقدام به ترجمه کتاب «بانکهای اجتماعی و آینده بانکداری پایدار» کرده است. این کتاب که در مراحل پایانی ترجمه قرار دارد به زودی در اختیار علاقمندان قرار خواهد گرفت.
[1] Edited by Olaf Weber and Sven Remer, First published 2011,by Routledge, ISBN: 978-0-415-58329-9
- ۹۵/۰۷/۲۴