یک بانک بدون بهره در سوئد
مطلبی که در ادامه مشاهده می کنید بخشی از کتاب "بانک های اجتماعی و آینده تامین مالی پایدار" نوشته Olaf Weber و Sven Remer می باشد که به معرفی یک بانک اجتماعی و بدون بهره می پردازد.
ترجمه این کتاب توسط گروه نوآوری و کسب و کار اجتماعی پژوهشکده سیاست گذاری دانشگاه شریف در حال اتمام است.
*****
بانک جاک (jac) در سوئد یک نمونه از بانک‌هایی است که با نرخ بهره صفر درصد فعالیت می‌کنند. این بانک دریافت نرخ بهره برای وام را عامل فقر جوامع و بی‌ثباتی اقتصاد می‌داند. اصول اعتقادی این بانک به شرح زیر است:
- درآمدی که از طریق بهره ایجاد می‌شود دشمن اقتصاد باثبات است.
- بیکاری، تورم و تخریب محیط زیست از نتایج دریافت بهره است.
- بهره باعث حرکت ثروت فقرا به سمت ثروتمندان می‌شود.
- نرخ بهره تنها در پروژه‌هایی که در مدتی کوتاه سودی کلان ایجاد می‌کنند کاربرد دارد.
امتیاز پس‌انداز
هدف اصلی بانک جاک ارائه خدمات قرض‌الحسنه به اعضای خود است. به منظور دستیابی به این هدف باید مردم را ترغیب کند تا پول‌هایشان را به صورت سپرده‌های بدون بهره در اختیار بانک بگذارند. جاک از روش "امتیاز پس‌انداز" استفاده می‌کند تا سپرده‌ها و وام‌های خود را با یکدیگر تراز کند. اکثر مردم بین حالتی که پول‌شان را بدون بهره در اختیار بانک بگذارند یا حالتی که از بانک وام بدون بهره دریافت کنند، گرفتن وام را انتخاب می‌نمایند. اکثر مردم تمایل دارند تا درآمدهای موقتی و کوتاه مدت خود را در حساب‌های جاری بدون بهره قرار دهند اما درصد کمی از مردم توانایی و تمایل دارند که پول‌های کلان خود را به صورت بلند مدت در حساب‌های بدون بهره سپرده گذاری کنند. طبیعتا این بانک بدون داشتن سپرده‌های قرض‌الحسنه نمی‌تواند وام‌های بدون بهره اعطا کند. در روش "امتیاز پس‌انداز" هرفردی که قصد دریافت وام دارد باید قبل از آن، پولی را در بانک سپرده‌گذاری کند. هر فرد در مدت زمانی معلوم، مقداری پول در بانک قرار داده است و جاک دقیقا به همان میزان وامی با مدت زمان مشابه به فرد پرداخت می‌کند. در واقع می‌توان این‌طور تصور کرد که هر فرد از حساب خودش وام دریافت می‌کند.
