قنوات رگ‌های حیات گلباف
استان کرمان با مساحت 182 هزار کیلومترمربع (11 درصد از کل مساحت کشور) پهناورترین استان ایران می‌باشد. به استناد آمار شرکت سهامی آب منطقه‌ای استان کرمان، 2391 رشته قنات در این استان وجود دارد. از این تعداد قنات 375 میلیون مترمکعب آب استخراج شده که 6 درصد از میزان برداشت‌های کل آب از منابع زیرزمینی را شامل می‌شود.
بخش گلباف، با جمعیت 14473 نفر (بر اساس آماربرداری سال 1395)، به عنوان بخشی از شهرستان کرمان در فاصله 110 کیلومتر از شهر کرمان قرار دارد. بر اساس آماربرداری سال 1390، در این بخش حدود 18 قنات فعال وجود دارد که سالانه 3 میلیون مترمکعب آورد برای بخش گلباف دارند. به جز 5 قنات که 90 درصد آوردشان را برای کشاورزی در نظر گرفته‌اند، مابقی قنوات، تقریبا تمامی آورد خود را به سیراب کردن باغات و مزارع کشاورزی اختصاص داده‌اند. این آمارها وابستگی شدید کشاورزی _که نقش بسیار مهمی را در تولید و اشتغال منطقه دارد_ را به آب قنوات نشان می‌دهد.
دهانه قنات خندق در گلباف
بلندترین قنات بخش گلباف، قنات حوض با طول 3500 متر و مادر چاهی به عمق 35 متر می‌باشد. قنوات شهر گلباف علاوه بر سیراب کردن زمین‌های کشاورزی، نقش بسیار مهمی را در تلطیف هوای شهر نیز برعهده دارند و گفتنی است که در مسیر جاری بودن آب‌ها، دامداران نیز از آن بهره جسته و دام‌های خود را سیراب می‌کنند.
با توجه به نکات اندک گفته شده در خصوص قنوات بخش گلباف، اهمیت این سازه‌ها در پایداری بخش بسیار ملموس است. متاسفانه در سال‌های گذشته توجه کافی به لایروبی و حفاظت از قنوات نشده و نظام‌های بهره‌برداری سنتی نیز با توجه به افزایش نفوذ و نظارت دولت در منابع آب، به نوعی خود را مسئول لایروبی و بهره‌برداری از قنوات نمی‌دانند. به بیان اکثر مردمان منطقه، آب قنوات نسبت به گذشته کاهش پیدا کرده است. این کاهش آورد می‌تواند نشات گرفته از افزایش تقاضا و مصرف آب در بالادست و کاهش آورد در پایین‌دست، کاهش بارندگی و یا عدم لایروبی قنوات و تخریب آن‌ها باشد. به هرحال اگر هر یک از موارد بالا و یا هر سه مورد دخیل باشند، نیاز است بیش از پیش برای حفظ قنوات بخش گلباف کوشید.
